Tuinkalender november: Voorbereiding voor de winter
November markeert de overgang naar de rustperiode in de tuin. De temperaturen dalen, het daglicht neemt af en veel planten trekken zich terug. Toch hoeft je tuin niet stil te vallen. Integendeel: dit is het laatste moment om je tuin klaar te maken voor de winter. Een goede afsluiting biedt een vliegende start in het voorjaar.
In deze tuinkalender voor november lees je wat je nu nog kunt doen in je gazon, border of moestuin, en hoe je dieren helpt de koude maanden door te komen.
Inhoud
- Wat kun je doen in de tuin in november?
- Gazon winterklaar maken
- Nog bloemen zaaien in november?
- Voorjaarsbollen planten
- Welke bloemen bloeien in november?
- Moestuin in november: oogsten en beschermen
- Dieren helpen in november
- Bescherm je planten tegen vorst
- Tuin opruimen zonder alles weg te halen
Wat kun je doen in de tuin in november?
In november draait alles om afronden en beschermen. Veel werkzaamheden zijn klein, maar belangrijk voor de gezondheid van je tuin. Denk aan:
✔️ Het gazon beschermen
✔️ Koudekiemers zaaien
✔️ Bollen planten
✔️ Kwetsbare planten afdekken
✔️ Dieren een handje helpen.
Wat je nu doet (of juist niét doet, zoals het gazon te kort maaien), betaalt zich dubbel en dwars terug in het voorjaar.
Gazon winterklaar maken
Een winterklaar gazon is een gezond gazon. Grassen groeien nog minimaal boven 7 °C, dus zolang het zacht blijft, kun je nog ingrijpen en je gazon klaarmaken voor de winter. Daarnaast is het aan te raden om van je herfstbladeren mulch te maken. Dit kan je goed gebruiken in de borders. Let wel op de temperaturen in november. Zo is het niet meer aan te raden om te verticuteren omdat de hersteltijd te kort is.
Laatste keer gras maaien
Maai het gras nog één keer – bij voorkeur op 4 à 5 cm. Korter maakt het vatbaar voor kou en mos.
Kalk strooien in november
Door in november kalk te strooien, stuur je je gazon gezond en voorbereid de winter in. Door de natuurlijke verzuring van de bodem, vooral in de natte herfst, is kalk een slimme zet. Kalk verbetert de opname van voedingsstoffen en voorkomt mosvorming. Let op: november is de laatste geschikte maand om kalk te gebruiken op je gazon.
Onze aanraders:
Najaarsmest in november: ja of nee?
Als het nog niet te koud is, kun je zeker nog een najaarsmest strooien in november! Kies een speciale najaarsmeststof met veel kalium voor extra weerstand.
Onze aanraders:
Nog bloemen zaaien in november?
Jazeker! Sommige bloemsoorten hebben kou nodig om te kiemen. Deze zaden, zogenaamde koudekiemers, zaai je direct in de volle grond.
Ideale omstandigheden:
- Bodemtemperatuur onder de 10 °C
- Niet bevroren of drassig
- Een plekje in de zon of halfschaduw
Bloemen die je nu nog kunt zaaien:
- Grote Klaproos (Papaver rhoeas)
- Grote Ratelaar (Rhinanthus angustifolius)
- Fluitenkruid (Anthriscus sylvestris)
Wil je meer weten over het zaaien van bloemen in november? Lees gerust onze blog door voor tips, adviezen en bloemsoorten!
Voorjaarsbollen planten
Heb je nog tulpen, narcissen of krokussen liggen? Dan is dit hét moment om ze de grond in te krijgen. Wacht niet te lang, want bij langdurige vorst is het te laat.
Zo plant je bollen goed:
- Plantdiepte = 2 tot 3 keer de hoogte van de bol
- Kies een plek met goede drainage
- Plant met de punt naar boven
Welke bloemen bloeien in november?
Hoewel de meeste bloemen zijn uitgebloeid, kun je bij een zachte herfst toch nog kleur in je tuin zien. Ook kun je kiezen voor een speciaal mengsel die vol zit met herfstbloeiende bloemen:
Mogelijk bloeiend in november:
- Phacelia: een late bijenliefhebber
- Herfstasters: prachtig paars tot eind november
- Kerstroos: begint vaak al met knopvorming
- Winterviooltjes: bloeien soms door tot februari
Moestuin in november: oogsten en beschermen
De moestuin is nog niet helemaal klaar. Er valt nog wat te oogsten, én te beschermen.
Nu oogsten:
- Spruitjes
- Prei
- Boerenkool
- Pastinaak
- Late aardappelen
Zaaien in koude bak:
- Winterpostelein
- Veldsla
- Rucola (milde winters)
Gebruik mulch of bladeren om de aarde te beschermen tegen uitdroging, erosie en kou.
Dieren helpen in november
Insecten, egels en vogels kunnen wel wat hulp gebruiken.
✔️ Egels: laat een hoopje takken of bladeren liggen
✔️ Vogels: begin met bijvoeren, vooral vetrijke voeding
✔️ Nestkasten schoonmaken of ophangen
✔️ Drinkwater voorzien, niet bevroren
Hier zie je een goed voorbeeld van een hoop bladeren waar egels graag gebruik van maken.
Bescherm je planten tegen vorst
Sommige planten zijn gevoelig voor vorst en kunnen wat hulp gebruiken. Bescherm ze met een afdekvlies, jute of noppenfolie. Je kunt sommige planten in bakken/potten binnen of beschut neerzetten.
Onze aanraders:
Tuin opruimen zonder alles weg te halen
Snoeien, opruimen, planten beschermen: allemaal belangrijk. Maar laat ook wat staan voor biodiversiteit!
✔️ Laat stengels van vaste planten staan – deze bieden schuilplaatsen
✔️ Gebruik bladeren als mulch in de borders
❌ Ruim niet alles op – rommelige hoekjes zijn erg belangrijk voor overwinterende insecten
November: kleine stappen, groot effect
Wat je in november doet, zie je terug in het voorjaar. Of je nu het gazon nog even verzorgt, bloemen zaait of vogels bijvoert: elke actie telt. Zo blijft je tuin leven, zelfs als het buiten koud en stil lijkt.
Heb je vragen over kalk, bloembollen of koudekiemers? De experts van Graszaaddirect staan voor je klaar. Samen maken we van jouw tuin een plek om trots op te zijn, het hele jaar door!
