Tuinkalender januari: Plannen maken voor het voorjaar
Wat je kunt doen in de tuin in januari? Meer dan je denkt! Hoewel de tuin in rust is en de dagen kort en koud zijn, kun je in januari al veel voorbereiden voor het nieuwe seizoen. Van snoeien en vogels helpen tot plannen maken en zaden bestellen, dit is dé maand waarin kleine stappen straks een groot verschil maken.
Of je nu in Nederland of België tuiniert: met de juiste aandacht blijft je tuin gezond, beschermd en klaar voor de lente.
Inhoud
- Wat kun je doen in de tuin in januari?
- Kun je snoeien als het vriest?
- Kun je in januari zaaien of voorzaaien?
- Hoe help je vogels in de winter?
- Waarom een mulchlaag belangrijk is in januari
- Kun je gras zaaien in januari?
- Gereedschap en tuinvoorbereiding
- Nationale Tuinvogeltelling
- Vooruitkijken naar het nieuwe tuinseizoen
Wat kun je doen in de tuin in januari?
Gebruik deze maand om vooruit te plannen. Maak een beplantingsplan voor het komende jaar, bedenk waar je meer kleur of structuur wilt, en bestel alvast graszaad, bloemenzaad en meststoffen. Zo ben je klaar zodra het voorjaar losbarst.
In Nederland is het vaak kouder en natter dan in België, waar de winter milder verloopt. In beide gevallen geldt: werk alleen in de tuin bij droog, vorstvrij weer.
Kleine wintertaken die veel verschil maken:
✔️ Bladeren weghalen van het gazon
✔️ Vogels voeren en nestkastjes ophangen
✔️ Gereedschap schoonmaken en invetten
✔️ Mulch aanbrengen in borders
Kun je snoeien als het vriest?
Nee, voor de meeste planten is snoeien bij vorst geen goed idee. Bij lage temperaturen kunnen snoeiwonden niet goed herstellen, waardoor takken beschadigen. Wacht daarom op een milde, droge dag met temperaturen boven nul.
Wat kun je wel snoeien in januari?
- Blauwe regen (Wisteria) – snoei de lange ranken tot op 2 à 3 knoppen.
- Druif – snoei vóór half januari om bloeden te voorkomen.
- Appel- en perenbomen – verwijder kruisende en dode takken voor meer licht in de kroon.
Gebruik altijd schoon en scherp gereedschap. Zo voorkom je infecties en heb je straks sterke, gezonde takken.
Kun je in januari zaaien of voorzaaien?
Absoluut! Binnen of in een kas kun je nu al beginnen met voorzaaien. Buiten is het nog te koud en te nat, maar binnen is januari juist perfect om voor te zaaien.
Bloemen en kruiden die je nu kunt voorzaaien:
Gebruik fijne zaai- en stekgrond, houd de grond licht vochtig en zet de bakjes op een lichte plek, zoals een vensterbank op het zuiden.
In België lukt dit vaak iets beter dan in het koudere noorden van Nederland, omdat de dagen daar eerder iets zachter worden.
▶︎ Lees meer in onze zaaikalender januari over bloemen die je nu al kunt zaaien.
Hoe help je vogels in de winter?
Vogels hebben in januari extra hulp nodig. Het voedsel is schaars, en kou kost veel energie. In België zijn roodborstjes en pimpelmezen nu erg actief, terwijl je in Nederland vaak koolmezen en merels ziet. Help ze door:
- Vetbollen, pinda’s of zadenmixen aan te bieden.
- Water beschikbaar te houden (verwijder ijs).
- Nestkastjes op te hangen – vogels gebruiken ze nu als schuilplaats.
Tip: Geef nooit brood of melk, want dat is slecht voor hun maag.
Waarom een mulchlaag belangrijk is in januari
Een mulchlaag helpt de bodem beschermen tegen kou, wind en uitdroging. Gebruik compost, bladeren of houtsnippers en breng een laag van 5–10 cm aan rond vaste planten of struiken.
Mulchen in januari heeft drie voordelen:
- Het houdt de bodemtemperatuur stabiel.
- Het voedt het bodemleven.
- Het beschermt wortels tegen vorst.
Zeker bij jonge aanplant of gevoelige planten is dit een eenvoudige manier om schade te voorkomen.
▶︎ Meer weten? Lees onze blog: Mulchen: wat is het en hoe doe je het?
Kun je gras zaaien in januari?
Nee, nog niet. De bodemtemperatuur is te laag (onder de 10 °C) en graszaad kiemt dan niet. Toch kun je wel iets doen voor je gazon:
- Loop er niet op bij vorst of sneeuw. De grassprieten breken dan en veroorzaken kale plekken.
- Verwijder bladeren en takjes. Ze verstikken het gras en bevorderen schimmel.
- Controleer waterafvoer. Stilstaand water kan bij vorst schade veroorzaken aan de wortels.
▶︎ Heb je kale plekken in het gazon? Markeer ze alvast, zodat je ze in maart kunt herstellen met herstelgras.
Gereedschap en tuinvoorbereiding
De winter is het perfecte moment voor onderhoud achter de schermen! Maak je snoeischaren, harken, spades en ander essentieel tuingereedschap schoon, verwijder roest en vet ze in. Controleer de messen van je grasmaaier en slijp ze waar nodig.
Zo voorkom je frustratie in het voorjaar en verleng je de levensduur van je gereedschap.
Nationale Tuinvogeltelling
Het laatste weekend van januari is het tijd voor de Nationale Tuinvogeltelling. Tel 30 minuten lang de vogels in je tuin of op je balkon en help mee aan belangrijk natuuronderzoek.
Iedereen kan meedoen! Meer info vind je op www.tuinvogeltelling.nl.
Vooruitkijken naar het nieuwe tuinseizoen
Terwijl de natuur nog slaapt, kun jij al vooruitdenken. Maak een zaaiplan, bedenk waar je meer bloemen of kruiden wilt, en bestel alvast je graszaad, bloemenzaad en meststoffen. Zo weet je zeker dat je straks niet misgrijpt als het tuinseizoen losbarst. En vergeet niet: elke tuin – groot of klein – begint met een goed plan.
Heb je vragen over snoeien, zaaien of winteronderhoud? De experts van Graszaaddirect helpen je graag met persoonlijk advies en betrouwbare producten die doen wat ze beloven.
