Paardenbloem - Taraxacum officinale
26/09/2022 - 11:38

Paardenbloem - Taraxacum officinale

Paardenbloemen kent iedereen wel. Deze gele bloemen die later pluizige bollen met zaadjes aanmaken zie je overal verwilderd voorkomen. Vaak wordt het gezien als de meest nutteloze plant of een onkruid. Toch is niks minder waar. De paardenbloem is een echte tuinheld die enorm nuttig is.

Inhoudsopgave

Wat zijn paardenbloemen?

Er zijn enorm veel paardenbloemen in allerlei vormen te vinden. Toch zijn ze allemaal gerekend tot dezelfde soort. De botanische naam Taraxacum officinale is een verzameling van de 250 bekende microsoorten. Wist je dat paardenbloemen zich kunnen voortplanten zonder hulp van kruisbestuiving? Dat is waarom de meeste paardenbloemen dus eigenlijk klonen van elkaar zijn. De bloemen van de paardenbloem zijn een prachtig gele kleur en hebben dunne lancetvormige bloemblaadjes. En omdat de bloemen vaak dicht op elkaar staan kunnen ze in het voorjaar gemakkelijk een heel weiland prachtig geel kleuren. Maar ook in inheemse of cottage tuinen zijn ze een must have.

Paardenbloem - Een weide vol met gele paardenbloemen

Paardenbloem - Een weide vol met gele paardenbloemen

Waarom zijn paardenbloemen nuttig?

Paardenbloemen hebben meerdere voordelen die je hier in de kennisbank zal vinden. Laten we beginnen met de voordelen voor jouw tuin of weideveldje. Paardenbloemen zien er ontzettend leuk uit. Vaak rekenen mensen ze tot onkruid omdat ze gemakkelijk woekeren. Toch zijn het geen planten die fel de concurrentie aan zullen gaan met andere planten. Je kan ze gemakkelijk weer weghalen door de gele koppen weg te halen, de zaadpluim te branden met een onkruid brander of om de planten met wortel en al te verwijderen.

Bodemstructuur

Toch heeft het laten staan tot de paardenbloem uitgebloeid is veel voordelen. Zolang de plant nog geen zaden heeft gevormd is het een uitstekende plant om compost te verrijken. Dat scheelt enorm veel meststoffen voor een grote tuin of weideveld. Daarnaast heeft de paardenbloem een enorm sterk wortelstelsel. Wortelstelsel van de paardenbloem hebben enorm veel positieve impact op de bodemkwaliteit. Ze maken diepe gangenstelsels waar gras en andere bloemen maar al te graag gebruik van maken. Ook maken ze de bodem luchtiger en verbeteren de waterhuishouding van de bodem. Ook halen de wortels van de paardenbloemen kalk uit de diepere lagen van de bodem. Deze komen vervolgens weer beschikbaar in de bovenste laag. Daar kunnen gras en andere planten ook weer gebruik maken van alle vrijgemaakte kalk.

Biodiversiteit

Veel insecten zijn dol op de paardenbloem. Vooral de aan Nederland en België inheemse honingbijen zijn dol op deze bloemen. Het nectar van de paardenbloem is erg zoet en zorgt dan ook voor een heerlijke wilde bloemenhoning. En zelfs het bodemleven wordt gestimuleerd. Regenwormen en pendelaars komen af op de gangen van de paardenbloemen. Zo helpen zij met het verwerken van het afgestorven organisch materiaal en komen mineralen weer vrij in de bodem. Ook de gemaakte gangen door deze beestjes worden vervolgens gebruikt door de wortels van andere bloemen en grassen.

Paardenbloem - Bijen bezoeken graag de paardenbloem

Paardenbloem - Bijen bezoeken graag de paardenbloem

Paarden bloem

Paardenbloemen zijn heuse paarden bloemen en zijn dan ook te vinden in bloemenmengsels voor paarden. Daarmee wordt bedoeld dat paarden ze graag opeten. Menig paardenhouder is ervan overtuigd dat deze bloemen slecht zijn voor paarden. Maar dat klopt alleen voor paarden met een verminderde stofwisseling. De hoeveelheid paardenbloemen dat een paard mag hebben ligt met name aan de snelheid van de stofwisseling. Paardenbloemen hebben in gematigde hoeveelheden juist een positieve werking voor paarden. Ze stimuleren de spijsvertering en helpen met het afdrijven van urine. Het wordt dan vooral gegeven om een gezonde lever- en galfunctie te stimuleren. Daarnaast zorgt het voor een zachtere, makkelijker te behandelende vacht en houdt de gewrichten soepel. Naast deze stimulerende effecten is het ook een goede bron voor de vitamines B, C, D en E. Naast paarden kun je ook cavia’s en konijnen af en toe versgeplukte bladeren geven als lekkere traktatie. 

Waar en wanneer zaai ik paardenbloemen?

Het klinkt misschien een beetje gek om zelf paardenbloemen te zaaien, maar het zaaien van deze prachtige nuttige bloemen is echt een aanwinst voor jouw tuin. Ze zullen enorm leuk staan in een grote groep in een veldje, border of plantenbak. Paardenbloemen duiken zelf overal op en zelfs op plekken waar je geen bloemen zou verwachten. Ze hebben dan ook bijna geen eisen aan de bodem. Wel hebben ze een sterke voorkeur aan zonnige of half schaduwachtige plaatsen. Hoe dan ook is het zaaien van bloemzaden van de paardenbloem enorm nuttig en leuk. 

Paardenbloem - Paardenbloem in de zon

Paardenbloem - Paardenbloem in de zon

Het zijn lente bloemen die al in mei zullen bloeien. Toch kan je ze beter niet in de maanden daarvoor gaan zaaien. Als je wilt genieten van een rijk bloeiende paardenbloem dan kan je het beste zaaien van juli tot oktober in het jaar ervoor. De bloemen zijn goed winterhard dus zullen gemakkelijk de winter overleven. De bloemen zullen dan vervolgens twee keer in de volle bloei staan. Eén keer in mei en nog een keer in augustus.

Hoe zaai ik paardenbloemen?

Wilde paardenbloemen zaaien zich zelf uit zonder enige moeite. De losse zaden worden met de wind verspreidt en vallen losjes op hun nieuwe plekje. Wanneer je zelf gaat zaaien hoef je ze dus niet extra aan te drukken. Je kan eventueel de bodem licht vochtig maken om het kiemsucces te vergroten.

Hoe verzorg ik paardenbloemen?

Paardenbloemen laat je het liefst niet woekeren. Ze kunnen tenslotte behoorlijk snel vermeerderen. Zie je dat een paarde bloem dichtgaat en dus uitgebloeid is, knip dan de bloemkop van de steel of knip de steel helemaal terug. Dit zorgt ervoor dat de plant een nieuwe bloem gaat aanmaken zonder dat de zaden verspreiden. Zo ben jij volledig in controle waar de paardenbloem zal staan.

Paardenbloem zaden kopen bij Graszaaddirect

Heb je interesse gekregen in het zaaien van paardenbloemen? Dan ben je bij Graszaaddirect altijd aan het juiste adres voor alles zaden van bloemen en gras. Ze zijn tenslotte altijd voordelig verkrijgbaar bij Graszaaddirect, de online graszaad specialist. De bloemen zijn los verkrijgbaar of bekijk onze inheemse en landschapsbeheer bloemenmengsels waar ze ook in verwerkt zitten.

Zijn paardenbloemen eetbaar?

Paardenbloemen hebben dus een enorm nuttige functie in de tuin of weide. Maar de paardenbloem is ook geschikt om te eten. Het groene blad van de paardenbloem wordt al eeuwen gebruikt voor salades en heeft dan ook een op rucola lijkende smaak. Maar ook de bloemkoppen kunnen worden gegeten. Deze hebben dankzij hun zoete nectar een frisse, licht bittere tot licht zoete smaak. Het is enorm gezond want het is een goede bron voor de mineralen: magnesium, koper, calcium en ijzer. Ook bevatten ze het halve alfabet aan vitaminen die wij nodig hebben.

Zoete lekkernijen met paardenbloemen

Je kan ze dan ook dus gemakkelijk verwerken in salades, maar je kan er ook een siroop van maken. Dit doe je door 250 gram gele bloembladeren een dag in water te laten weken. Zorg hierbij ervoor dat de bloemen net helemaal onder water staan. Vervolgens giet je het vocht af en voeg je per liter  1,25 kilo suiker en een eetlepel citroenzuur of sap van 2 citroenen toe. Dit mengsel kook je tot alles is opgelost. Je kan het nu in flessen gieten en serveren door het te verdunnen zoals limonade siropen of als siroop door bijvoorbeeld yoghurt. 

Paardenbloem - Paardenbloemenjam

Paardenbloem - Paardenbloemenjam

Je kan naast siroop er ook een jam van maken. Dit doe je door 250 gram gele bloembladeren een dag in water te laten weken. Zorg hierbij ervoor dat de bloemen net helemaal onder water staan. Hier voegje schijfjes sinaasappel en citroen aan toe. Voordat je het laat trekken kook je de paardenbloemen en het fruit voor vijf minuutjes op hoog vuur. Vervolgens giet je de volgende dag het vocht af en voeg je per 100 ml zo’n 50  gram geleisuiker toe. Breng dit al roerend aan de kook en laat dit 20 minuten doorkoken. Zodra de jam stevig wordt kan je de jam in schone potjes gieten waar het nog steviger wordt zodra het afkoelt. Voeg eventueel stukjes fruit of geraspte citroen of sinaasappel schil toe voor extra smaak en structuur.

Paardenbloemkoffie en thee

Je leest het goed, je kan koffie maken van paardenbloemen. Van de wortels kan je een gezonde koffie vervanger maken die geen cafeïne bevat. Net als bij cichorei kan je de wortels roosteren in oven en dan malen of eerst malen en dan roosteren. De volgorde daarvan is aan wat voor jou het prettigst is. De wortels droog je ca. een uur tot anderhalf uur in de oven op 150 graden Celsius. Je kan ze ook in een koekenpan drogen op een laag vuur. Je kan ze nu nog fijner malen en je surrogaat koffie is klaar om koffie van te zetten. Per kopje gebruik je ongeveer 1 gram geroosterde wortel poeder. Dit kook je simpelweg in het water en na 10 minuten heb je een heerlijk kopje koffie.

Je kan de gele bloemen dus gebruiken om zoete jam of siroop van te maken. Ben je niet zo’n zoetekauw of koffie fanaat? Geen zorgen je kan de gele bloemkoppen ook drogen om er een rustgevende thee van te maken. Dit doe je ook voor ongeveer een uur op 150 graden Celsius of in een koekenpan op laag vuur.

Paardenbloemen in de plantengeneeskunde

Al sinds de 7e eeuw is de paardenbloem een bekend middeltje om de gezondheid te stimuleren. Tot vandaag de dag worden paardenbloemen gebruikt om de lever en galfunctie van mens en paard te stimuleren. Dit is mogelijk dankzij de bitterstoffen die in de plant zitten. Ook schijnt het melksap van de paardenbloem acne te verhelpen. Natuurlijk zijn paardenbloemen geen volledig alternatief of vervanging van professioneel advies. Maar paardenbloemen kunnen in elk geval een kleine bijdrage leveren aan de gezondheid, eetlust en spijsvertering. Ook vormen ze een goede bron voor belangrijke vitamines en mineralen.

Oorsprong van de paardenbloem

De paardenbloem komt oorspronkelijk uit Azië, Afrika en Europa. Het zijn dus inheemse planten in die gebieden, maar tegenwoordig komen ze overal ter wereld voor behalve in de tropen. De naam paardenbloem is niet de enige naam die de plant heeft. In het Nederlands alleen heeft het verschillende namen in meerdere provincies van Nederland en België. Voorbeelden hiervan zijn pissebed, beddepissers, hondenbloem of paardensla. Uiteindelijk is er pas in de 20e eeuw besloten om de plant een overkoepelende naam te geven.