Meeldauw bestrijden: praktische tips voor de tuin

Meeldauw is de ongewenste witte schimmelziekte waar je als tuinier voor vreest. Je planten kunnen flink aangetast worden en deze schimmel verspreidt zich ook nog eens razendsnel. Na alle tijd, aandacht en liefde die je je planten hebt gegeven, wil je uiteraard niet dat meeldauw je plant laat afsterven. Wij vertellen je graag wat meeldauw is, hoe je het herkent, hoe je het bestrijdt en hoe je het vanaf nu kan voorkomen.

Wat is meeldauw en waarom is het een probleem?

Meeldauw is een witte schimmelziekte die ernstige schade kan veroorzaken aan je planten. Meeldauw is te herkennen aan de witte of grijze vlekken op de bladeren en stengels van je planten. Helaas blijft het niet alleen bij vlekken van schimmel, maar je plant kan er flink aan onderdoor gaan en in veel gevallen ook afsterven. Helaas staat meeldauw er ook nog eens om bekend dat het zich razendsnel kan verspreiden. Je tuin of moestuin kan dus binnen de kortste keren flink aangetast worden door deze schimmel.

Er zijn twee soorten meeldauw die we moeten onderscheiden, namelijk echte meeldauw en valse meeldauw. We zullen straks verder ingaan op het herkennen van beide versies en de schadelijke effecten van zowel de echte als valse meeldauw. 

Echte meeldauw is te herkennen aan schimmel aan de bovenkant van het blad. 

Valse meeldauw is te herkennen aan vlekken aan de bovenkant van het blad, met witte schimmelpluis aan de onderkant van het blad. 

Hoe ontstaat meeldauw?

Is het warm en vochtig buiten met geen goede luchtcirculatie? Let dan extra op, dit zijn de perfecte omstandigheden waar meeldauw kan ontstaan. Om nog specifieker te zijn: een temperatuur tussen de 20 en 25 graden en een luchtvochtigheid tussen de 80 en 90 procent zijn de optimale omstandigheden voor het ontstaan en verspreiden van meeldauw. Valse meeldauw is gek op een vochtige omgeving, terwijl echte meeldauw houdt van een droge omgeving. De verspreiding gaat via de sporen van de plant. Meeldauw wordt verspreid door de wind, door dieren of door vochtdruppels. 

Hoe herken je het in je tuin?

In de herkenning maken we een onderscheid tussen de twee varianten: echte meeldauw en valse meeldauw. 

Echte meeldauw vind je altijd aan de bovenkant van het blad en is te herkennen aan de witte schimmel op je plant, vaak in de vorm van stippen, die op den duur donkerder worden van kleur. In deze fase zullen de bladeren van je plant ook omhoog gaan krullen door de ziekte. Enkele planten die erg vatbaar zijn voor meeldauw, zijn ridderspoor, zinnia’s, goudsbloem, rozen, asters, bergamot en kamperfoelie. 

Valse meeldauw is in tegenstelling tot echte meeldauw vaak te vinden aan de onderkant van het blad. Valse meeldauw is ook te vinden in vlekvorm, en kan variëren van een witte tot een bruine kleur. Vooral sla en komkommer zijn erg vatbaar voor valse meeldauw. 

De schadelijke effecten van meeldauw op planten

Meeldauw kan zich snel verspreiden en kan flinke schade aanrichten aan je eenjarige planten en meerjarige planten, maar ook aan je groenten, fruit en kruiden. Enkele voorbeelden van de schadelijke effecten zijn:

• Verminderde groei 
• Bladverkleuring
• Opkrullen van het blad
• Ontsiering 
• Verzwakking
• Afsterving

Deze schimmel wil je dus absoluut niet tegenkomen in je tuin!

Natuurlijke methoden om meeldauw te bestrijden

Gelukkig bestaan er verschillende methoden om meeldauw te bestrijden. Uiteraard zijn wij dol op natuurlijke bestrijdingsmiddelen. Om meeldauw te bestrijden bestaan er verschillende natuurlijke middelen. Deze staan hieronder uitgelicht. 

Gebruik van neemolie en knoflookextract als natuurlijke fungiciden

Neemolie en knoflookextract worden vaak gebruikt als natuurlijke fungiciden om meeldauw te bestrijden. Hier is hoe je ze kunt gebruiken:

Neemolie: 

Neemolie is een natuurlijke olie die gewonnen wordt uit de zaden van de neemboom. De olie bevat erg veel verschillende verbindingen die de schimmelgroei kunnen remmen.

• Meng 2 tot 4 eetlepels neemolie per liter water.
• Doe het mengsel van water en neemolie in een spuitfles.
• Voeg een paar druppels vloeibare zeep toe om de olie-emulsie beter te laten hechten aan de planten.
• Schud de spuitfles goed om de olie en het water te mengen.
• Spuit de oplossing gelijkmatig op de aangetaste planten, zowel boven- als onderkant van de bladeren.
• Herhaal dit proces elke 7 tot 14 dagen, vooral tijdens vochtige omstandigheden die gunstig zijn voor de groei van meeldauw.

Knoflookextract:

Knoflook bevat natuurlijke antimicrobiële eigenschappen die kunnen helpen bij het bestrijden van meeldauw.

• Meng 3 tot 4 teentjes knoflook en 2 kopjes water in een blender.
• Zeef het mengsel om eventuele vaste deeltjes te verwijderen.
• Verdun het knoflookextract met een gelijke hoeveelheid water.
• Voeg een paar druppels vloeibare zeep toe om de hechting te verbeteren.
• Spuit de oplossing op de aangetaste delen van de planten, zowel boven- als onderkant van de bladeren.
• Herhaal de toepassing elke 7 tot 10 dagen, vooral tijdens vochtige omstandigheden.

Mocht het nodig zijn, kun je de bovenstaande routine herhalen. Doe dit net zo vaak tot de meeldauw volledig is verdwenen. Daarnaast is het raadzaam om een kleine test uit te voeren op een klein deel van de plant om eventuele negatieve reacties te controleren voordat je het op de hele plant gebruikt.

Zelfgemaakte remedies met melk en baking soda tegen meeldauw

Het klinkt misschien verrassend, maar het is bewezen dat melk werkt tegen meeldauw! Melk bevat namelijk een bepaald eiwit dat ervoor zorgt dat de groei van meeldauw wordt tegengehouden. Baking soda staat erom bekend een waar allround wondermiddel te zijn: zo ook tegen meeldauw. 

Melk:

• Meng 1 deel melk met 2 delen water. Het kan gewone melk of magere melk zijn.
• Giet de oplossing in een spuitfles.
• Spuit de melkoplossing op de aangetaste planten, zowel boven- als onderkant van de bladeren.
• Laat de planten aan de lucht drogen. De melk vormt een onzichtbare film op de bladeren die helpt bij het bestrijden van de meeldauw.
• Herhaal de toepassing elke 7 tot 10 dagen, vooral tijdens vochtige omstandigheden.

Baking soda: 

• Meng 1 eetlepel baking soda met 1 liter water.
• Voeg een paar druppels vloeibare zeep toe om de hechting te verbeteren.
• Roer het mengsel goed door tot de baking soda volledig is opgelost.
• Giet de oplossing in een spuitfles.
• Spuit de baking soda-oplossing op de aangetaste planten, zowel boven- als onderkant van de bladeren.
• Laat de planten aan de lucht drogen. Baking soda verhoogt de pH-waarde op het oppervlak van de bladeren, waardoor het moeilijker wordt voor de schimmel om te groeien.
• Herhaal dit proces elke 7 tot 10 dagen, vooral in vochtige omstandigheden.

Het belang van goede tuinhygiëne en luchtcirculatie

Een goede tuinhygiëne en tuinonderhoud werkt eigenlijk altijd het allerbeste als preventie van verschillende schimmels en ziekten, waaronder ook meeldauw. Wanneer je regelmatig de aangetaste plantenresten en zieke delen opruimt, zal de verspreiding van meeldauw een stuk worden ingekort. Je voorkomt hiermee dat er potentiële broedplaatsen ontwikkeld worden. Ook is het handig om wat extra ruimte te bieden aan je planten. Des te meer ruimte er tussen de planten zit, des te kleiner de kans op verspreiding. 

Ook is het hebben van een goede luchtcirculatie cruciaal om meeldauw te voorkomen en tegen te gaan. De vochtigheid wordt gereguleerd en hierdoor zullen bladeren sneller drogen na regen of bewatering. Meeldauw gedijt erg goed in hele droge of juist heel vochtige omstandigheden. De juiste luchtcirculatie vermindert dus de kans op meeldauwaantasting. 

Chemische bestrijdingsmiddelen tegen meeldauw

Hoewel we fan zijn van natuurlijke bestrijdingsmiddelen, is het soms nodig om met zwaarder geschut te werken. Daarom hebben we bij Graszaaddirect verschillende fungiciden tegen meeldauw. 

Overzicht van fungiciden die effectief zijn tegen meeldauw

Er zijn verschillende fungiciden beschikbaar die effectief kunnen zijn tegen meeldauw. Zo staat zwavel bekend als een traditioneel fungicide die al lang bekend staat de groei van schimmels te remmen. Zwavel kan toegepast worden als poeder of vloeistof en is effectief tegen meeldauw op de bladeren van je planten.

Ook koperhoudende fungiciden werken goed tegen meeldauw. Denk hierbij aan kopersulfaat en koperhydroxide. Koper werkt schimmelremmend en heeft daarnaast ook een preventieve werking. 

Correct gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen en veiligheidsmaatregelen

Koper kan zich ophopen in de bodem en dit is iets wat je absoluut niet wil. Het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen is niet onze voorkeur omdat er nogal wat haken en ogen aan zitten. Gebruik deze bestrijdingsmiddelen echter alleen volgens de instructies op de verpakking en weet wat je doet. Wij raden het aan om meeldauw eerst te bestrijden met organische bestrijdingsmiddelen. Mocht het niet lukken, neem dan contact op met een specialist. 

Preventieve maatregelen om meeldauw te voorkomen

Voorkomen is beter dan genezen! Dit geldt natuurlijk ook voor meeldauw en andere schimmels op planten in je tuin. Hieronder hebben wij enkele maatregelen gezet om meeldauw te voorkomen:

• Goede luchtcirculatie.
• Goede tuinhygiëne. 
• Watermanagement. Zorg ervoor dat je niet te snel achter elkaar water geeft zodat de bladeren de kans hebben om weer te drogen. Probeer liever de grond water te geven in plaats van de bladeren.
• Zonlicht. Meeldauw doet het erg goed in vochtige omstandigheden. Des te meer zonlicht op de plant, des te minder de kans op meeldauw wordt.

Zorgen voor optimale groeiomstandigheden en plantgezondheid

De optimale groeiomstandigheden hebben te maken met de bodem, water en zonlicht. Meeldauw is gek op vochtige gebieden. Des te meer je planten worden blootgesteld aan zonlicht, des te minder de kans op meeldauw. Ook heeft het geven van te veel water een negatieve invloed op meeldauw. Geef liever minder snel op elkaar water, zodat de bladeren de kans krijgen om goed op te drogen. Ook raden wij het aan om het water niet op de planten te geven, maar liever op de bodem. Zo worden de bladeren überhaupt niet vochtig. 

Regelmatig controleren en verwijderen van aangetaste delen van planten

Dit is onderdeel van het hebben van goede tuinhygiëne. Wanneer je regelmatig je planten checkt op meeldauw, des te meer je de kans verkleint dat meeldauw je hele tuin overneemt. Wanneer je aangetaste delen verwijdert en direct opruimt, kunnen de sporen niet overgebracht worden op andere planten, bloemen of gewassen in je tuin. Dus geef je tuin af en toe wat extra aandacht! 

Gebruik van resistente plantensoorten 

Dit spreekt eigenlijk voor zich. Als je nooit wilt kennismaken met deze witte schimmel op planten, dan moet je kiezen voor resistente plantensoorten! In de moestuin zijn dit pompoen, meloen en verschillende soorten komkommer. 

Voorkomen van vochtige omstandigheden en overmatige schaduw 

In principe valt dit onder optimale groeiomstandigheden, maar we zeggen het liever nog een keer. Vochtige omstandigheden, en dan vooral met een hoge temperatuur, zorgen voor meeldauw. Juist wanneer deze planten ook nog eens in de schaduw staan. Geef je planten de kans om op te drogen door het natuurlijke zonlicht. Voorkom ook vochtige omstandigheden door het niet overmatig bewateren van je planten. 

Conclusie

Meeldauw is nogal een vervelende schimmel die je niet graag wilt tegenkomen op je planten. Voor je het weet is al je moeite, energie en tijd verspilt door de snelle verspreiding van meeldauw. Voorkomen is beter dan genezen, maar je kunt altijd verschillende bestrijdingsmiddelen gebruiken tegen meeldauw. Mocht je toch nog vragen hebben, neem dan gerust contact met ons op! Een van onze specialisten helpt jou graag verder in jouw strijd tegen meeldauw.