Hoe leg je een bloemenweide aan?

Tegenwoordig worden er steeds vaker bloemenmengsels ingezaaid. Zo worden er honderden kilometers wilde bloemenmengsels langs de provinciale wegen en akkerranden aangelegd om de biodiversiteit te stimuleren. Je ziet ook steeds vaker dat mensen hun eigen tuin opfleuren door zelf bloemenmengsels te zaaien. Heb jij ook nog een plekje over in je tuin en wil je een bloemenweide zaaien, maar weet je niet precies hoe dat moet? In deze blog leggen we haarfijn uit hoe je jouw tuin kan omtoveren tot een kleurrijke bloemenweide!

Bloemenweide zaaien: wat heb je nodig?

Voordat je begint met het zaaien van bloemzaden, is het allereerst belangrijk om voor jezelf op een rijtje te hebben wat je allemaal precies nodig hebt. Kies eerst geschikte bloemen uit. Graszaaddirect heeft zowel bloemenmengsels als losse bloemzaden per soort. Een bloemenmengsel bestaat uit meerdere planten. Dit kan oplopen tot 50 (!) verschillende varianten. Zo kun je het hele jaar door genieten van een kleurrijke bloemenweide, aangezien er elk jaargetijde wel een aantal bloemen in bloei staan. Dat is dan ook wel één van de grootste voordelen van zo'n gevarieerd mengsel. Daarnaast zitten bloemenmengsels vol met bloemsoorten die een hoge aantrekkingskracht hebben op bijen, hommels en vlinders. Laat dit nou nét de insectensoorten zijn die momenteel in gevaar zijn…

Wist je dat ruim de helft van de bijensoorten die in Nederland voorkomen, momenteel bedreigd worden met uitsterven? Dit heeft voornamelijk te maken met een gebrek aan voedsel en nestgelegenheden. Het gevolg van de intensieve landbouw, de verstedelijking en de nette, 'strakke' tuinen die tegenwoordig enorm in trek zijn, is dat bijen hun plekje niet meer kunnen vinden in hun directe omgeving. En dat is natuurlijk heel slecht nieuws! Niet alleen voor bijen, maar ook voor de bloemen en planten in onze tuinen, want die zijn afhankelijk van stuifmeel. Met het zaaien van een bijenmengsel, maak je van jouw tuin een bij-vriendelijke bloemen oase. Hieronder hebben we twee bloemenmengsels uitgelicht. Beide mengsels zijn gevarieerd, kleurrijk en bieden een hoop plezier voor mens en dier!

Naast bloemenzaad kan een harkje ook van pas komen tijdens het inzaaien. De zaden dienen namelijk zeer licht ingeharkt te worden. Persoonlijk zouden wij niet zo snel een zaaimachine gebruiken gezien de complexiteit van bepaalde bloemzaden. 

Soorten bloemenmengsels

Er bestaan veel verschillende soorten bloemenmengsels. Daarom krijgen wij vaak de vraag: “Welk bloemenmengsel moet ik kiezen?” Het antwoord op die vraag hangt volledig af van je doel. Vraag jezelf eerst eens af of je eenjarige bloemzaden of meerjarige bloemzaden wilt aanschaffen. Eenjarige planten zullen slechts één seizoen in bloei staan. Deze zijn ideaal om te zaaien als tijdelijke vergroening van braakliggende stukken grond. Meerjarige planten staan in de meeste gevallen 3 tot soms wel 5 jaar in bloei. Wel hebben meerjarige bloemenmengsels een jaar nodig om zich volledig te ontwikkelen, waar eenjarige bloemenmengsels al na enkele maanden prachtig in bloei zullen staan. Bedenk altijd welke van deze twee beter zal passen in jouw eigen planning!

Verder bestaan er veel verschillende soorten bloemenmengsels. In een bloemenweide zie je vaak wilde bloemen, bijenmengsels en inheemse bloemen. Ook kun je kiezen voor zomerbloemen of speciale mengsels. Uiteraard zijn wij altijd voorstander van biologische bloemenmengsels omdat deze een stuk beter zijn voor het milieu. 

Welke periode wilde bloemen zaaien?

In de praktijk kan je gedurende het hele jaar wel een bloemenweide aanleggen. Maar, net als bij graszaad, heb je bepaalde perioden waarin je de hoogste kans van slagen hebt voor een goede opkomst. De ideale zaaitijd is, afhankelijk van het weer, tijdens de maanden maart tot en met september. De meeste bloemen zijn rijp wanneer de zomer op zijn eind loopt. Daarom kun je wellicht wel het beste een bloemenweide zaaien in september. Het maakt niet uit wanneer je zaait: houd altijd de weerberichten in de gaten. Idealiter zaai je bloemen op een luchtige, voedingsarme bodem met een bodemtemperatuur van minimaal 10 °C. Vermijdt het zaaien van bloemzaden tijdens langdurige perioden van extreme droogte, tijdens nachtvorst en op kletsnatte ondergronden.

Hoe leg je een wilde bloemenweide aan?

We raden aan om bloemenzaad met de hand breedwerpig te zaaien, dus niet met een zaaimachine. Er kan onderling namelijk veel verschil zitten in bloemzaden.Wanneer je de bloemenweide regelmatig maait, verbeter je de bodemstructuur. Van een meerjarig bloemenmengsel kan je ongeveer 3 jaar lang plezier beleven. Zaai bloemenmengsels niet door bestaande grasvelden heen. Het is eventueel wel mogelijk om een grasveld met bloemen in te zaaien, maar gebruik dan wel traag groeiende graszaden. Zo voorkom je dat de zaden met elkaar concurreren met het gevolg dat er weinig tot niks ontkiemt. Bloemenzaden dienen dun uitgezaaid te worden. Hark de bloemenzaden zeer licht in de grond met een hark. Bedek het bloemenzaad niet volledig met aarde, want dan zullen ze niet meer ontkiemen. Indien je zaait tijdens een langdurige periode van droogte, dan is het belangrijk om de grond regelmatig te bewateren. Vooral tijdens de eerste paar weken is het van cruciaal belang dat de bodem goed vochtig is.

Welke grond voor bloemenweide? 

Voordat je daadwerkelijk begint met het inzaaien, is het allereerst belangrijk om de bodem van tevoren zorgvuldig te bewerken. Wanneer je een kleine bloemenweide wilt aanleggen, kan je de bodem prima met de hand omspitten. Voor de grotere bloemenweides kun je dit het beste met een bodemfrees doen. Zorg ervoor dat je op een vlakke ondergrond gaat zaaien en verwijder eventuele onkruiden uit de grond. 

Voor weidebloemen geldt dat ze zich het beste ontwikkelen op schrale grond. Oftewel, bodems die weinig (tot geen) voedingsstoffen bevatten. Zandgrond is vaak voedingsarm. Dit maakt het een uitstekende tuingrond om bloemenzaad in te zaaien. Er zijn eveneens wilde weidebloemen die op zware gronden gedijen zoals leem- en kleigrond. In onze blog: '‘Welke grondsoorten zijn geschikt voor veldbloemen?’' lees je hoe je het beste te werk kunt gaan met jouw desbetreffende tuingrond.

Hoe onderhoud je een bloemenweide?

Het onderhouden van een bloemenweide is niet zeer intensief. Wanneer je de levensduur van de bloemenweide wil verlengen, dan moet je af en toe maaien. Hierbij moet je rekening houden met de type planten in de bloemenweide en met de grondsoort. Is je grond erg voedingsrijk, dan moet je de bloemenweide 3 keer per jaar maaien. Is je grond schraal? Dan kom je goed weg met 1 keer maaien per jaar. 

Tip: maai de bloemenweides in etappes. Op die manier geef je verschillende insecten de mogelijkheid om weg te kruipen naar andere vegetatie. Door gefaseerd te maaien, blijven er altijd wat bloeiende planten over en daarmee ook voedsel voor insecten.

Bloemenweide maaien

Maai bij voorkeur in de zomer (eind juni/ begin juli) en in het najaar (september/ oktober). Vaak heb je de neiging om alles in één keer te maaien, maar je kunt dit het beste in gedeelten doen. Dit noemt men ook wel 'gefaseerd maaien'. Dit is een duurzame manier voor het onderhouden van een bloemenweide, want bijen, vlinders en andere nuttige insecten profiteren hier van. Aangezien je niet alles in een keer maait, kunnen de nuttige insecten gebruik blijven maken van de voedselplanten.

Hoe snel groeit een bloemenweide?

Hoe snel een bloemenweide precies groeit, hangt compleet af van het bloemenmengsel. Een eenjarig bloemenmengsel zal enkele weken na zaaien al knoppen gaan vormen, terwijl meerjarige mengsels het eerste jaar voornamelijk ondergronds actief zijn. Elke weidebloem bloeit op een ander moment. Zo heb je planten die in het voorjaar bloeien en ook soorten die pas later in het jaar floreren. Wat het bijzondere is aan een bloemenweide, is dat alle bloemzaadjes hun eigen strategie hebben om optimaal te kiemen. Ze wachten als het ware 'tot het juiste moment daar is'. Kijk dus niet raar op wanneer er bepaalde planten pas een jaar na zaaien beginnen te groeien. Kortom, de natuur is erg geduldig. Wanneer je een bloemenweide aanlegt, is het ook voor jezelf belangrijk dat je geduldig blijft: de bloemzaden zullen ongetwijfeld ontkiemen.

Wat te doen met een uitgebloeide bloemenweide?

Is jouw bloemenweide volledig uitgebloeid? Met een beetje geluk heb je zo'n 3 tot 5 jaar lang kunnen genieten van een kleurrijke bloemen oase in de tuin. Wanneer je bloemenweide uitgebloeid is, dan kun je dit het beste in het najaar volledig afmaaien om de ondergrond vervolgens weer te egaliseren. Je kan nu weer opnieuw een bloemenweide zaaien. Als je bloemenweide half uitgebloeid is, dan kun je ervoor kiezen om de uitgebloeide planten een tijdje te laten staan. Op den duur zullen ze uitdrogen en door de wind de nieuw gerijpte zaden verspreiden over de grond. Het gevolg hiervan is dat er weer nieuwe planten groeien op dezelfde plek.

Wat te doen tegen vergrassing? 

Wanneer je bloemenweide vergrast kan dat te maken hebben met meerdere factoren. De meest voorkomende oorzaak van concurrentie van gras, is dat je te weinig of te laat maait. We adviseren om de bloemenweide in mei of juni te maaien. Door wat vroeger in het jaar te maaien, behoudt je een evenwichtige verhouding tussen gras en plant. Is er toch nog gras of een bepaald kruid die de overhand neemt? Dan kun je deze handmatig verwijderen of doelgericht afdammen door het te maaien met een bosmaaier.

Het kan ook zijn dat je bodem te voedselrijk is. Waar planten niet zo goed groeien op voedselrijke grond, groeien grassen er des te beter op. Bij voedingsrijke bodems loop je het gevaar dat de grassen harder zullen groeien, met het gevolg dat ze een prominente plek innemen. Dit zal dan ten koste gaan van de planten. Door het gras plaatselijk af te maaien, geef je de bloemen, die onderdrukt worden, wat tijd om adem te halen. Hark en voer het maaisel nadien af, om te voorkomen dat overblijvende grassen energie kunnen putten uit de afgemaaide grasresten.

Voorkom vergrassing met ratelaar

Wanneer je last hebt van vergrassing in een bloemenweide met een minder voedselrijke bodem, is het een optie om je in te lezen over Ratelaar. Ratelaar (ook wel Rhianthus) kunnen grassen onderdrukken, zodat de bloemen meer kans krijgen om te groeien in de buurt van gras. Hierdoor zal de grasdominantie tegengehouden worden. 

Weidebloemen verzorgen en zaaien is een klus die zich zeker zal uitbetalen. Voor je het weet heb je een prachtig uitzicht, maak je veel dier- en insectensoorten blij en help je mee aan het verbreden van de biodiversiteit. Mocht je nog vragen hebben over het onderhoud van een weidebloemen, neem dan gerust contact met ons op! Onze specialisten helpen jou graag verder.