Organische meststoffen versus chemische meststoffen
Een combinatie van water, licht en voeding is het fundament van ieder gezond gazon. Gras kan niet goed groeien als één of meerdere van deze belangrijke elementen het af laten weten. Zonder water en licht kan een grasplant geen voedingsstoffen opnemen in het blad en het wortelstelsel. En zonder voeding raakt de bodem uitgeput, met als gevolg dat de plant volledig afsterft. Om ervoor te zorgen dat het groeiproces van grassen ongestoord verder kan gaan, is het nodig om het gazon te bemesten. De vraag die nog onbeantwoord blijft, is of je dat het beste met biologische meststoffen kunt doen of met chemische mest. In deze blog geven we antwoord op die belangrijke vraag.
Inhoud
- Wat zijn organische meststoffen?
- Wat zijn chemische meststoffen?
- Verschillen tussen organische en chemische meststoffen
- Voor- en nadelen van organische meststoffen
- Voor- en nadelen van chemische meststoffen
- Welke meststoffen moet je kiezen: organische of chemisch?
- Combinatie van organische en chemische meststoffen
Wat zijn organische meststoffen?
Organische meststoffen zijn meststoffen die volledig bestaan uit natuurlijke grondstoffen, zoals dierlijke mest, compost en tuinafval. Deze materialen worden afgebroken in de bodem door bacteriën en schimmels. De meststof zorgt er dus als het ware voor dat het bodemleven ‘geactiveerd’ wordt. Deze microbiologische activiteiten zorgen voor een gezondere en vruchtbaardere bodem. Organische meststoffen kunnen onderverdeeld worden in twee categorieën, namelijk 100% organische mest en organisch-minerale mest. De eerstgenoemde meststof bestaat voor de volle 100% uit natuurlijke grondstoffen van plantaardige of dierlijke oorsprong. Dit product bevat een laag percentage aan NPK-voeding. Een organisch-minerale mest is een gecombineerde meststof die voor minstens 60% uit organische materialen bestaat en verder aangevuld wordt met minerale meststoffen. Organisch-minerale mest bevat dus veel meer voedingsstoffen die rechtstreeks van invloed zijn op het welzijn van de grasplant.
Wat zijn chemische meststoffen?
Chemische meststoffen, ook wel bekend als kunstmest, zijn voedingsstoffen die kunstmatig gemaakt worden. Deze meststoffen worden in fabrieken gemaakt uit aardgas. Hierbij wordt veel CO₂ uitgestoten. Kortom, de productie ervan kost veel energie. Chemische meststoffen bestaan voor een groot deel uit NPK-voedingsstoffen. Oftewel stikstof (N), fosfor (P), en kalium (K). Deze elementen zijn de belangrijkste bouwstenen van grasplanten. Ook de vaste planten in de border of siertuin hebben deze voeding nodig. Ze zorgen voor een gezonde en sterke groei en bloei.
Verschillen tussen organische en chemische meststoffen
Hoewel beide meststoffen gebruikt kunnen worden als voeding voor het gazon, zit er toch een wereld van verschil tussen de twee. De grootste verschillen op gebied van samenstelling, werking en milieueffecten hebben we hieronder samengevat.
Samenstelling en bron
Een volledige organische meststof is veelzijdig en kan overal in de tuin gestrooid worden. Ze komen altijd goed van pas: over het gazon, in de border, siertuin en zelfs in de moestuin. Het nadeel ervan is dat een organische meststof niet ter vervanging gebruikt kan worden van kunstmest of een organisch-minerale mest. Dit komt doordat er simpelweg te weinig voedingsstoffen in de ecologische mest zitten die ervoor zorgen dat gras kan overleven en groeien. Deze zogenoemde NPK-voedingsstoffen zijn wel in grote hoeveelheden aanwezig in kunstmest en organisch-minerale mest.
Werking en voedingsstoffen
Een van de grootste verschillen tussen kunstmest en organische mest is dat kunstmest een snellere werking heeft. Eenmaal gestrooid zullen de mestkorrels binnen enkele dagen opgenomen worden in de bodem en meteen voedingsstoffen vrijgeven aan de grasplanten. Chemische meststoffen zorgen voor een snelle groeispurt van je gazon. Je moet er niet gek van opkijken dat je het gazon meerdere keren per week moet maaien. Elk voordeel heeft zijn nadeel, want ondanks de snelle werking, is deze mest wel snel uitgewerkt. De meststof werkt slechts enkele weken. Desondanks is kunstmest ideaal om het gazon een snelle oppepper te geven.
Organische meststof is een mest van de lange adem. Deze mestkorrels geven de voedingsstoffen namelijk geleidelijk af aan de grasplant. Hierdoor heeft de meststof gemiddeld een werking van drie maanden lang. De gecontroleerde uitgave van voedingsstoffen zorgt voor een geleidelijke en natuurlijke groei van het gazon. Het nadeel van organische mest is dat het minder NPK-voedingsstoffen heeft, maar daarentegen hebben ze wel veel meer sporenelementen die zorgen voor een diepgroene kleur. In tegenstelling tot chemische meststoffen, hebben organische meststoffen een positief effect op het bodemleven.
Milieueffecten
Bij de productie van chemische meststoffen wordt veel gas verbruikt. Heel veel zelfs, want 7% van het gas in Nederland wordt gebruikt voor de productie van kunstmest. Ze worden namelijk geproduceerd uit lucht, aardgas en water (ammoniak). We kunnen dus concluderen dat kunstmest en andere chemische meststoffen negatieve effecten op het milieu hebben. Dit geldt niet alleen voor de productie: ook het gebruik ervan is niet bepaald duurzaam. Het heeft een negatief effect op het bodemleven en soms zelfs op de voedingswaarde van het gras. Bij overbemesting kunnen ongewenste voedingsstoffen terechtkomen in het grond- en oppervlaktewater. Het directe gevolg is dat het water verontreinigd raakt.
Met het oog op milieu en klimaat zijn organische meststoffen een betere keuze. Dit is tenslotte puur natuur. Van de natuur én voor de natuur, want het product heeft een bodemverbeterende werking.
Langdurige effecten op de bodem
Organische meststoffen activeren het bodemleven. Hierdoor krijg je een goede bodemstructuur. Een luchtige bodem stimuleert de waterhuishouding, waardoor water, zonlicht maar ook voedingsstoffen beter opgenomen worden in de bodem. Een vitale bodem voorkomt tevens dat het gras vatbaar wordt voor schimmels, ziekten en uitdroging.
Chemische meststoffen voegen zoals gezegd niets toe aan het bodemleven. Overbemesting zorgt zelfs voor verzuring van de bodem. Ook moet je voorkomen om kunstmest te strooien bij warm weer. In de volle zon kunnen de mestkorrels namelijk verbranden, waardoor je bruine vlekken en geel gras krijgt. Het is dus belangrijk om zorgvuldig om te gaan met chemische mest. Bij organische mest komt dat niet zo nauw. Je kunt eigenlijk nooit te veel organische mestkorrels strooien. De korrels kunnen ook niet verbranden.
Voor- en nadelen van organische meststoffen
Om te bepalen welke meststof je het beste voor je gazon kunt gebruiken, is het belangrijk om de voordelen af te wegen met de nadelen. Daarnaast ligt het er ook maar net aan hoe het gazon erbij ligt en welke voedingsbehoeften het gras en de bodem hebben. We hebben de voor- en nadelen van organische meststoffen op een rijtje gezet.
Voordelen:
- Organische meststof is goed voor klimaat en milieu.
- Organische meststof activeert het bodemleven.
- Organische meststof maakt de bodem gezond en vruchtbaar.
- Organische meststof heeft een langdurige werking van ongeveer drie maanden.
- Bij toedienen van organische meststoffen geen kans op overbemesting en geen verbrandingsgevaar.
Nadelen:
- Het duurt wat langer totdat je zichtbaar resultaat hebt.
- Een organische meststof van 100% natuurlijke bevat onvoldoende voedingsstoffen voor gras.
- Organische meststoffen zijn vaak duurder dan chemische meststoffen.
Voor- en nadelen van chemische meststoffen
De term chemische meststof brengt een negatieve lading met zich mee. En dat is deels terecht, want deze meststoffen zijn niet goed voor ons milieu. Daarentegen is het natuurlijk niet voor niets dat kunstmest nog veel gebruikt wordt. We hebben de voor- en nadelen van chemische meststoffen op een rijtje gezet.
Voordelen:
- Kunstmest heeft veel NPK-voedingsstoffen. Deze voedingselementen zijn zeer belangrijk voor het welzijn van de grasplant.
- Kunstmest heeft een directe werking en je hebt snel zichtbaar resultaat.
- Kunstmest stimuleert de grasgroei. Dankzij de groeispurt kan een beschadigd gazon snel dichttrekken.
- Kunstmest is relatief goedkoop ten opzichte van de meeste organische en organisch-minerale meststoffen.
- Met chemische meststoffen kun je preciezer doseren op de voedingsbehoeften van het desbetreffende gewas.
Nadelen:
- Chemische meststoffen zijn milieubelastend. Bij de productie wordt veel CO₂ uitgestoten.
- Kunstmest vermindert de bodemkwaliteit.
- Chemische meststoffen zijn snel uitgewerkt.
- Bij overbemesting en strooien bij warm weer kan het gras aangetast worden of zelfs verbranden.
Welke meststoffen moet je kiezen: organische of chemisch?
Elke tuin is anders. De voedingsbehoeften van alles wat groeit en bloeit in je tuin zijn nooit gelijk aan elkaar. Daarom is het moeilijk om een hapklaar antwoord te geven op de vraag welke meststof je het beste kunt kiezen. Wel is duidelijk dat zowel organische als chemische meststoffen beide belangrijke voordelen kennen. Waar organische mest zorgt voor een betere bodem, zorgt chemische mest voor de aanvoer van onmisbare voedingsstoffen. Op gebied van gazon bemesten adviseren wij daarom om een tussenweg te nemen, namelijk het strooien van organisch-minerale mest. Deze meststoffen bieden het beste van twee werelden. Ze voeden het gras en verbeteren de bodem. En de impact op het milieu blijft beperkt, waar organisch-minerale mest voor minimaal 60% uit natuurlijke materialen bestaat.
Combinatie van organische en chemische meststoffen
Organisch-minerale meststoffen zijn dus een combinatie van organisch materiaal en chemische voedingsstoffen. De hoogwaardige organische bronnen van deze meststoffen brengen veel voordelen met zich mee. De mestkorrels worden snel opgenomen en hebben een lange nawerking. Een goed voorbeeld van zo’n gecombineerde meststof zijn die van Orgamix. Deze specifiek samengestelde meststoffen hebben een evenwichtige samenstelling en zijn daarom te gebruiken in de hele tuin.