Hoe kun je heermoes bestrijden?

Heermoes komt overal voor in Nederland. In veel situaties is het een plant die je liever kwijt dan rijk bent. Het is een lastig wortelonkruid dat enorm kan woekeren. Daar komt bij dat heermoes ook nog eens giftig is voor huisdieren. Dus heb je honden of katten in de tuin lopen, dan is het raadzaam om er zo snel mogelijk iets aan te doen. Ook paarden zijn gevoelig voor de giftige stof ‘equizentine’, dat in de plant zit. In deze blog vind je handige tips om heermoes te identificeren, te bestrijden en in de toekomst te voorkomen. 

Wat is heermoes?

Heermoes is een plant uit de paardenstaartenfamilie, die ongeveer 40 centimeter hoog kan worden. De plant wordt ook wel ‘paardenstaart’ of ‘kattenstaart’ genoemd. Als je de plant opzoekt in Google of een andere zoekmachine, dan zie je al snel dat de zoekresultaten vol staan met bestrijdingsmiddelen en een hoop ergernissen van tuinders en moestuiniers die te maken hebben met deze plant. Ook niet geheel onbegrijpelijk. Met de uitspraak: ‘onkruid vergaat niet’ in ons achterhoofd, is heermoes één van de eerste hardnekkige onkruiden waar we aan denken. Want dit onkruid is bijzonder lastig te bestrijden. De wortels van heermoes groeien ontzettend diep. Ze kunnen tot wel 6 (!) meter onder de grond groeien. Daarnaast vertakken ze ook nog in de breedte. Op deze manier kunnen ze de bodem volledig uitputten, door voedingsstoffen op te nemen uit de diepste lagen van de bodem.

Probeer je de plant met wortel en al uit de grond te trekken, dan breekt de wortel al gauw af. Heermoes slaat veel voedsel op in de wortelstok, dus het is zaak om die onschadelijk te maken. Dit is echter een helse karwei! Zodra de temperatuur oploopt, vaak in april en mei, kan je tuin al gauw overspoeld worden met heermoes. Als je er alles aan doet om je tuin netjes te houden, dan wil je dat absoluut niet. Heermoes groeit namelijk tussen beplanting of bestrating, juist op de plekken waar je ze het liefst niet verwelkomt.

Hoe herken je heermoes?

Heermoes is relatief eenvoudig te herkennen. Wel zijn er zo’n vijftien verschillende varianten. Heermoes heeft vertakte stengels die recht omhoog groeien. Dit doet denken aan een kattenstaart. De plant heeft zijn naam dan ook te danken aan zijn uiterlijk. De vrouwelijke, lichtbruine stengels van heermoes hebben veel weg van paddenstoelen.

Heermoes bestrijden

We kunnen het beste meteen met de deur in huis vallen: er is geen enkel bestrijdingsmiddel opgewassen tegen heermoes. Houdt de chemische middeltjes dus achter slot en grendel, want het gebruik ervan werkt alleen maar averechts. Je beschadigt de bodem, terwijl heermoes zelf ongestoord blijft groeien. Het is haast onmogelijk om dit onkruid op korte termijn te verwijderen. 

Een oplossing is om de heermoes wekelijks weg te schoffelen, zodat ze geen prominente plek innemen. Intussen kun je de bodem weer verrijken met lavameel. Met deze bodemverbeteraar versterk je de bodemstructuur door de toevoeging van organische stoffen. Lavameel zorgt voor een luchtige, kruimelige bodem met een verbeterde waterhuishouding. Lavameel bevat talloze mineralen.

Na enkele herhaalbemestingen met deze meststof verkrijg je weer een mineraalrijke bodem. Verwacht niet meteen wonderen, want er gaat simpelweg wat tijd over. Heermoes verdwijnt niet als sneeuw voor de zon, het duurt in de meeste gevallen enkele jaren tot de wortelstokken voorgoed verdwijnen. Alhoewel het strooien van lavameel een aanpak van de lange adem is, is het wel de enige effectieve manier ter bestrijding van heermoes. Je kunt de bodem ook bedekken met landbouwplastic of vijverfolie. Dit zal de groei van heermoes doen remmen. Ook dit is een kwestie van jaren totdat heermoes minder groeikrachtig wordt. Maar ja, laten we eerlijk zijn, zolang willen wij niet tegen een stuk plastic aankijken in de tuin! Zolang de bodem niet aangepakt is, zal het probleem tenslotte nooit voorgoed verholpen kunnen worden.

Er zijn best wat behandelingsmethoden om heermoes bovengronds te bestrijden. Een onkruidbrander helpt hierbij, en zelfs een simpele waterkoker met kokend heet water kan wonderen doen. Alleen los je daar het probleem nog niet mee op. Heermoes groeit net zo snel weer terug als dat het weggaat. De meest effectieve manier om heermoes te bestrijden is door de bodem te voorzien van een continue stroom van mineralen. 

Als je heermoes handmatig verwijderd, is het verstandig om de plantenresten een tijdje op de grond te laten liggen. De wortels zitten namelijk boordevol met mineralen. Dus als je het niet meteen afvoert, geef je mineralen de tijd om weer in de bodem te trekken.

Heermoes voorkomen

Heermoes kan gezien worden als signaalplant. Zodra deze plant opduikt, wijst het zich op een mankement in de tuin. In dit geval is dat een arme bodem en/of tekort aan mineralen. Heermoes wortelt zo diep, omdat in de diepere lagen van de bodem nog wel voeding aanwezig is. Nu zouden alle alarmbellen moeten rinkelen. Bij een gebrek aan voeding groeit er namelijk weinig in de tuin. Heermoes wil je het liefst voorkomen. Je kunt voorzorgsmaatregelen nemen door een jaarlijkse bodemtest uit te voeren. Door de voedingswaarden nauwkeurig in beeld te brengen, weet je precies welke meststoffen je tuin nodig heeft. Een andere manier om heermoes zo min mogelijk kans te geven, is door bodembedekkende planten met sterke wortels in de tuin te zaaien. De plant houdt niet zo van nabije buren. Met dichte begroeiingen verstoor je de ontwikkeling van heermoes. Daar komt bij dat heermoes niet goed groeit op schaduwrijke plekken.

Als je dit allemaal leest, denk je dat heermoes alleen maar narigheid oplevert. Maar niets is minder waar, want de plant kan ook onwijs nuttig zijn. Nu dat je toch zover bent gekomen, vertellen we je ook graag over de positieve kant van heermoes! Ook daar valt het een en ander over te zeggen.

• Heermoes is consumeerbaar, en dan wel in de vorm van een kopje thee. Heermoesthee heeft een bloedzuiverende werking en helpt tegen verschillende kwaaltjes.
• Heermoes kan gebruikt worden om schimmels te bestrijden. Dit komt doordat de plant veel zwavel en kiezelzuur bevat. Gebruik heermoes door het te mengen met water en besproei vervolgens de aangetaste planten.
• Heermoes wordt sinds jaar en dag gebruikt als medicijn. De plant heeft een reeks aan geneeskrachtige werkingen.