Zaailingen verspenen
Ben jij al lekker aan de slag gegaan met het zaaien van zaadjes binnenshuis of in de kas? Slim! Want dit houdt in dat jij een stuk langer kunt genieten van al het moois dat bloemen, moestuinbloemen, kruiden, groenten en andere planten te bieden hebben. Zaadjes planten is een leuke en lonende hobby, maar er komt wel wat bij kijken. Eén van de belangrijke stappen is het verspenen van zaailingen. In deze blog leggen we uit wat verspenen is, wanneer je dit moet doen en hoe je dit het beste doet. We bespreken ook of het altijd nodig is om te verspenen en welke planten je kunt voorzaaien. Genoeg te bespreken, dus laten we beginnen!
Wat is verspenen?
Verspenen is het verplanten of verpotten van jonge zaailingen van hun zaaibed naar een grotere pot of de volle grond buiten. Dit doe je wanneer de zaailingen uit hun huidige potjes zijn gegroeid en meer ruimte nodig hebben om gezond door te kunnen groeien. Wanneer je je planten verspeent, krijgen de zaailingen een stuk meer ruimte om hun wortels verder te ontwikkelen. Daarnaast zal de potgrond op den duur voedingsarm raken, terwijl de jonge plantjes juist veel voedingsstoffen nodig hebben. Het is belangrijk om van verspenen de betekenis te snappen, gezien dit klusje zal resulteren in sterke, gezonde planten die goed bestand zijn tegen stress en ziektes.
De voordelen van verspenen:
- Betere wortelontwikkeling
- Nieuwe beschikbare voedingsstoffen
- Beter zonlicht die de fotosynthese bevordert
- Gezondere planten die goed bestand zijn tegen stressvolle situaties
Wanneer kun je zaailingen verspenen?
Verspenen doe je vaak in de lente, omdat je de zaden binnen gaat zaaien in de winter. Zaailingen zijn vaak pas sterk genoeg voor het verspenen wanneer ze twee blaadjes hebben ontwikkeld na het ontwikkelen van kiemblaadjes. Kiemblaadjes zijn te herkennen aan hun ronde, kleine vorm. Na deze kiemblaadjes zullen er ‘volwassen’ blaadjes groeien. Wanneer deze ontwikkeld zijn, zijn de zaailingen sterk genoeg om te verspenen.
De ronde blaadjes zijn kiemblaadjes. Pas na het ontwikkelen van kiemblad ontstaat het volwassen blad.
Verder kun je rekening houden met een paar andere aspecten. Vaak kun je beginnen met verspenen wanneer de temperatuur buiten is gestegen naar zo’n 15 graden. Daarnaast moet je rekening houden met de groeisnelheid van de specifieke plant. Een snelgroeiende plant zal eerder verspeent kunnen worden. Wacht echter niet te lang met verspenen, anders is de kans groot dat de wortels in de war raken en zich in elkaar gaan verstrengelen. Dit is niet goed voor de gezondheid van de plant.
Tip: Weet je niet zeker of je je plantjes al kunt verspenen? Pak deze dan eens voorzichtig uit de pot. Zie je dat de wortels de bodem hebben bereikt of dat de wortels in elkaar verstrengeld raken, zoals op de foto hieronder? Dan is het tijd om te gaan verspenen!
Planten verspenen, hoe doe je dat?
De meeste mensen vinden het verspenen van planten een leuke hobby, maar je moet natuurlijk wel weten hoe je kunt beginnen en wat voor tuingereedschap je daarvoor nodig hebt.
Tuingereedschap:
- Potgrond (voor verspenen in potten)
- Potjes met drainagegaten (voor verspenen in potten)
- Verspeenpen of lepel
- Water
- Tuingrond (voor verspenen in de volle grond)
Stappen voor het verspenen in potten:
1. Vul de potjes met potgrond. Gebruik hiervoor potgrond van goede kwaliteit die geschikt is voor de planten die je wilt verspenen.
2. Maak met je vinger of een verspeenpennetje een gat in de potgrond. Het gat moet groot genoeg zijn om de wortels van de zaailing te herbergen.
3. Haal de zaailing voorzichtig uit het zaaibed. Gebruik hiervoor een verspeenpennetje of een lepel. Let op dat je de wortels niet beschadigt.
4. Plaats de zaailing in het gat in de potgrond. Zorg ervoor dat de wortels goed uitgespreid zijn en naar beneden lopen.
5. Druk de potgrond zachtjes aan rond de wortels van de zaailing.
6. Geef de zaailing direct na het verspenen water. Geef de zaailing net zo veel water totdat de potgrond goed vochtig is.
Verspenen in de volle grond:
1. Kies een geschikte locatie in de tuin. De grond moet goed gedraineerd zijn en er moet voldoende zonlicht zijn.
2. Maak een gat in de grond die groot genoeg is om de wortels van de zaailing te herbergen.
3. Haal de zaailing voorzichtig uit het potje. Gebruik hiervoor een verspeenpennetje.
4. Plaats de zaailing in het gat en vul het gat met aarde rond de wortels.
5. Druk de aarde voorzichtig aan om lucht te verwijderen en de zaailing stevig te ondersteunen.
6. Geef de zaailing water om de aarde te settelen en de wortels te hydrateren.
7. Zorg ervoor dat de zaailing regelmatig water krijgt, vooral tijdens droge periodes, totdat hij goed gevestigd is in de grond.
De veelgemaakte fouten bij het verspenen van zaailingen
Fouten bestaan om er van te leren, maar we kunnen ook leren van andermans fouten. Laten we daarom de meest gemaakte fouten bij het verspenen even opnoemen, zodat je weet waar je rekening mee kunt houden:
- Te vroeg verspenen:
Zaailingen moeten voldoende ontwikkeld zijn voordat je ze kan verspenen. Verspenen voordat de zaailingen voldoende geworteld zijn, kan leiden tot stress en verminderde overlevingskansen.
- Beschadigen van de wortels:
Het ruw behandelen van de wortels tijdens het verspenen kan de groei van de zaailing belemmeren. Wij raden het daarom aan om je zaailingen voorzichtig te behandelen.
- Te diep of te ondiep planten:
Het is belangrijk om de zaailing op de juiste diepte in de grond te plaatsen. Als de zaailing te diep wordt geplant, kan dit de groei belemmeren. Te ondiep planten kan echter juist resulteren in instabiliteit en uitdroging van de wortels.
- Onvoldoende water geven:
Na het verspenen hebben zaailingen tijd nodig om zich aan te passen aan hun nieuwe omgeving. Onvoldoende water geven kan leiden tot uitdroging en stress bij de zaailingen, en dat wil je uiteraard voorkomen.
- Te veel verplaatsen:
Zaailingen zijn kwetsbaar en te veel bemoeienis kan hun groei vertragen of beschadigen. Probeer het aantal keren dat je de zaailingen verplaatst tot een minimum te beperken om stress te verminderen.
Heeft het altijd zin om zaailingen te verspenen?
Nee, niet altijd. Sommige planten zijn niet geschikt om voor te zaaien en andere planten hebben juist genoeg aan hun kleine potjes. Een zonnebloem verspenen is bijvoorbeeld niet handig, gezien zonnebloemzaad een sterke penwortel krijgt met een gevoelig wortelsysteem. Voordat je begint met het zaaien van bloemenzaad of andere zaadjes in kleine potten binnenshuis of in de kas, is het daarom aan te raden om per plant te bekijken of je deze op den duur zal moeten verspenen. Om het je iets makkelijker te maken, hebben wij de meest bekende planten die je kunt voorzaaien hieronder neergezet.
Welke planten kun je voorzaaien en verspenen?
Veel soorten bloemen en groenten kunnen worden voorgezaaid en verspeend. Zo kun je onder andere de korenbloem en de zinnia verspenen, maar ook veel andere soorten bloemen en planten. Enkele populaire bloemzaden en groentenzaden voor in je moestuin zijn:
Bloemen
Eenjarige bloemzaden:
- Afrikaantjes
- Goudsbloem
- Cosmea
- Kattenkruid
- Klaproos
- Lavendel
- Margriet
- Oost-Indische kers
- Petunia
- Korenbloem
- Leeuwenbekje
- Zinnia
Tweejarige bloemzaden:
Meerjarige bloemzaden:
- Agastache
- Akelei
- Anjer
- IJzerhard
- Aster
- Zonnehoed
- Duizendblad
- Rode zonnehoed
- Vlambloem
Groenten
Tomatensoorten:
- Cherrytomaat
- Trostomaat
- Vleestomaat
Kruiden:
Paprika en pepers:
- Paprika (zoet en pittig)
- Spaanse peper
- Cayennepeper
Koolgewassen:
- Broccoli
- Bloemkool
- Boerenkool
- Chinese kool
- Rode kool
- Spruitjes
- Witte kool
Ui-achtigen:
- Bieslook
- Prei
- Sjalot
- Ui
Wortelgewassen:
- Bospeen
- Gele wortel
- Pastinaak
- Rode biet
- Schorseneer
Goed om te weten: dit is geen complete lijst. Er zijn ontelbaar veel planten die je kunt voorzaaien/verspenen. Lees daarom altijd goed de specificaties door van de losse zaadjes. Mocht je er toch niet helemaal uitkomen, dan kun je contact opnemen met Graszaaddirect. Een van onze specialisten helpt jou graag verder met alle nodige informatie. Voor je het weet, zaai je het hele jaar door. Enjoy!
